Σημαντική στιγμή για την Ελληνική Αυτοδιοίκηση αποτέλεσε η πρόσκληση του προέδρου της ΚΕΔΕ και δημάρχου Τρικκαίων, Δημήτρη Παπαστεργίου, σε διεθνή ημερίδα με θέμα τις «έξυπνες πόλεις» που διεξήχθη στην Βοστώνη των ΗΠΑ.
Την ημερίδα διοργάνωσε το Hellenic Innovation Network και η εκδήλωση έγινε στα γραφεία της Stavyy.
Το κορυφαίο επίπεδο της ημερίδας επισφράγισε και η συμμετοχή του ΜΙΤ Enterprise Forum με κορυφαία στελέχη του. Μαζί με τον κ. Παπαστεργίου στο πάνελ, βρέθηκαν οι κ.κ. Luis Alonso, ερευνητής του City Science Media Lab, Γιώργος Δημοσθένους της Voda.Ai και Κώστας Λίγρης της Stavyy. Ο κ. Παπαστεργίου εξήρε και την πολύτιμη συμβολή του Μιχαήλ Μπλέτσα – Research Scientist and Director of Computing, MIT’s Media Lab, ο οποίος έδειξε και ανέλυσε μερικά από τα τεχνολογικά επιτεύγματα του ΜΙΤ, στην Ελληνική αποστολή.
Ο Δημήτρης Παπαστεργίου κλήθηκε να παρουσιάσει το παράδειγμα του Δήμου Τρικκαίων ως μιας πόλης που αξιοποιεί τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία προκειμένου να διευκολύνει την ζωή των Δημοτών αλλά και να δημιουργήσει ανάπτυξη και ασφάλεια στους πολίτες.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων, με την παρουσία του στη Βοστώνη, αναφέρθηκε στην πόλη των Τρικάλων, καθώς ήταν το αντικείμενο της εισήγησης που κλήθηκε να αναλύσει, αλλά επί της ουσίας προήγαγε το σύνολο των δήμων της χώρας μας και τις προσπάθειες που καταβάλλουν για να μετατραπούν σε «έξυπνες πόλεις» προς όφελος των πολιτών.
Ακολουθεί η εισήγηση του Προέδρου της ΚΕΔΕ και Δημάρχου Τρικκαίων, Δημήτρη Παπαστεργίου.
Smart Cities – Η περίπτωση των Τρικάλων
Μιλώντας για έξυπνες πόλεις, πρέπει πρώτα να διευκρινίσουμε κάποιες βασικές έννοιες
Τι είναι τελικά έξυπνη πόλη;
Γιατί ο καθένας δίνει τον δικό του ορισμό;
Είναι διαφορετικές οι ανάγκες μια έξυπνης μεγαλούπολης από αυτές μιας μικρής επαρχιακής πόλεις;
Είναι ίδιες οι ανάγκες σε Αμερική και Ευρώπη;
Είναι άλλες οι ανάγκες μιας πόλης στην ενδοχώρα της Ελλάδας από αυτές ενός νησιού.
Το σίγουρο είναι πως σε κάθε μία από τι παραπάνω περιπτώσεις, η έννοια της έξυπνης πόλης δεν έχει να κάνει μόνο με τεχνολογία.
Δεν έχει να κάνει βασικά με την τεχνολογία. Έχει να κάνει με τον άνθρωπο
Η τεχνολογία είναι εκεί φυσικά, αλλά πάντα ως το μέσο και όχι ο προορισμός.
Συνεπώς τι είναι η έξυπνη πόλη;
Είναι η λύση όταν όλες οι συμβατικές μέθοδοι αποτυγχάνουν; Είναι η ανάγκη για άλλες προσεγγίσεις, για ανατρεπτική σκέψη, για reverse engineering με αντικείμενο την επίλυση των προβλημάτων των πόλεων μας;
Και γιατί τα Τρίκαλα και όχι σε μία άλλη ελληνική πόλη;
Διότι το άνοιγμα στην καινοτομία είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, το 2004, όντας η πρώτη πόλη που τότε είχε εγκαταστήσει ελεύθερο ευρυζωνικό ασύρματο δίκτυο.
Τότε ναι, το να έχεις δημόσιο ασύρματο internet, ήταν smart!
Διότι το 2014 αναλάβαμε τις τύχες της πόλης μία ομάδα νέων ανθρώπων που θελήσαμε να δούμε τις πόλεις μας αλλιώς και που είχαμε καλή επαφή και σχέση με την τεχνολογία.
Και μιας και μιλάμε για τα Τρίκαλα δυο λόγια για την πόλη.
Είναι μια μεσαίου μεγέθους πόλη στην καρδιά της Ελλάδας με 80.000 κατοίκους, πολλά ποτάμια, πατρίδα μερικών από τους μεγαλύτερους Έλληνες μουσικούς δημιουργούς, γνωστή για τη φέτα, το τσίπουρο, τον Ασκληπιό και τον Τσιτσάνη.
Τα τελευταία χρόνια είναι γνωστή και για κάτι ακόμη, εξαιρετικά επίκαιρο αυτές τις ημέρες.
Το μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο πάρκο, τον Μύλο των ξωτικών, με πάνω από 1 εκ. επισκέπτες.
Αλήθεια μπορείς να πας μπροστά, πηγαίνοντάς… ανάποδα!
Για εμάς ναι!
Βασικό μας μέλημα είναι να πάμε… ανάποδα.
Να δούμε τα προβλήματα της πόλης μας και να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις, πολλές από τις οποίες περνούσαν και μέσα από την τεχνολογία.
Οι πολίτες ακούνε για τεχνολογία, ειδικά τα τελευταία χρόνια που άνοιξε η κουβέντα για τις έξυπνες πόλεις, αλλά δεν έβλεπαν τόση τεχνολογία στη ζωή τους.
Έτσι το πρώτο πράγμα που κάναμε, ήταν να φέρουμε σε πρώτο πλάνο τις εφαρμογές που ήδη έτρεχαν στην πόλη και οι πολίτες δεν το ήξεραν.
Έτσι δημιουργήσαμε το κέντρο ελέγχου του Δήμου, στο πρώτο γραφείο μπαίνοντας στο Δημαρχείο!
Έλεγχος στόλου, GIS, έλεγχος του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, έλεγχος στάθμευσης ήταν κάποιες μόνον από τις εφαρμογές που έχουμε στην πόλη.
Και το πιο χρήσιμο, ένα CRM για τη διαχείριση, ιχνηλάτηση, επίλυση και έλεγχο ικανοποίησης των πολιτών μας.
Μα είναι smart το να κάνεις ένα CRM;
Και όμως μια τόσο απλή τεχνολογία, μια βάση δεδομένων στην ουσία, ήταν ικανή να αλλάξει τη γνώμη των πολιτών για το τί είναι smart…
Γιατί το ζητούμενο στις μέρες μας αυτό είναι…
Η εμπιστοσύνη ανάμεσα στη διοίκηση και τους πολίτες.
Να νιώσουν οι πολίτες ότι κάποιος τους ακούει, ακούει αυτούς, τις αγωνίες τους, τα προβλήματά τους και προσπαθεί να τα επιλύσει.
Ειδικά στην Ευρώπη οι bottom-up λύσεις έχει διαγνωστεί πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Και ναι, εδώ μία τόσο απλή τεχνολογία βοηθά να υπάρχει καλύτερη επαφή.
Την ίδια εποχή, το 2017, ήρθε και το πιο δημοφιλές μας ίσως project, τα λεωφορεία χωρίς οδηγό.
6 λεωφορεία για 6 μήνες κυκλοφόρησαν στο κέντρο της πόλης, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας της ΕΕ, να δει κατά πόσο τα οχήματα αυτά μπορούν όντως να είναι το μέλλον των αστικών μετακινήσεων.
Στο μεταξύ, το αργό και καθόλου αποτελεσματικό στις αλλαγές, ψηφιακές και άλλες, κράτος αποφάσισε να αλλάξει… πίστα.
Με την τότε -και σημερινή- ηγεσία του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης το κράτος άρχισε να ψηφιοποιείται και να σταματά να ταλαιπωρεί τους δημότες του που μέχρι τότε τους θεωρούσε… κλητήρες.
Σήμερα πάνω από 1.300 υπηρεσίες παρέχονται στους πολίτες μέσω του gov.gr και συνεχίζουμε, Δήμοι και κεντρικό κράτος.
Αλλά ας επιστρέψουμε στα Τρίκαλα.
Τί άλλο κάνουμε σήμερα και τί σχεδιάζουμε να κάνουμε;
Μας αρέσει να δοκιμάζουμε, να αποκτούμε εμπειρίες, να πειραματιζόμαστε.
Έτσι πρόσφατα κάναμε δοκιμές αποστολής φαρμάκων με drone στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων Horizon.
Τις μέρες αυτές ετοιμαζόμαστε να βγάλουμε στους δρόμους τη δεύτερη version αυτόνομων λεωφορείων, που πλέον όντας πιο smart, θα μπορούν να προσπεράσουν εμπόδια.
Επίσης ήδη στην πόλη κυκλοφορούν μικρά ρομποτάκια, τα χαριτωμένα Yape, με σκοπό να κάνουν delivery προϊόντων σε πεζοδρόμους, εκεί που δεν πρέπει να μπουν άλλα τροχοφόρα.
Παράλληλα, με αισθητήρες πριν αλλά και μετά την πόλη των Τρικάλων, ελέγχουμε τη στάθμη των ποταμών λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τα καιρικά φαινόμενα και τις πιθανές βροχοπτώσεις, με σκοπό τη έγκαιρη διάγνωση πιθανών πλημμυρών και τον ακόμη εγκυρότερη ενημέρωση των πολιτών σε περίπτωση κινδύνου.
Γιατί μια έξυπνη πόλη δεν μπορεί να τα αποτρέψει όλα σε επίπεδο βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας.
Μια έξυπνη πόλη θα πρέπει όμως να έχει εξαντλήσει όλα τα ενδεχόμενα σε επίπεδο σχεδιασμού και πρόληψης.
Και αν κάποια κρίση συμβεί (σεισμός, πλημμύρα κλπ), να είναι σε θέση να θεραπεύσει γρήγορα τις πληγές της.
Επίσης είμαστε σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σημείο, βγάζουμε στον διαγωνισμό το μεγαλύτερο έργο πληροφορικής του Δήμου, το οποίο χρηματοδοτείται με 7 εκ. ευρώ από το Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης με χρηματοδότηση από το ταμείο ανάκαμψης.
Στόχος μας είναι να φτιάξουμε πλέον ολοκληρωμένες υπηρεσίες και πλατφόρμες για:
- Την έξυπνη πόλη, την πολιτική προστασία
- Τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων
- Την ανταμοιβή και αφοσίωσης των πολιτών μας μέσω του τοπικού μας νομίσματος, του tricoin!
- Το διάλογο με τους πολίτες,
- Το περιβάλλον, την ανακύκλωση, την ενέργεια.
Στο τελευταίο θέλω να σταθώ λίγο περισσότερο.
Το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων μας και ακόμη περισσότερο, των πόλεων.
Η ΕΕ ξεκίνησε μία κίνηση την οποία μάλιστα ονομάζει Αποστολή και όχι απλά Πρωτοβουλία, για να δημιουργήσει 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις έως το 2030.
Στην εμπειρία αυτών των πόλεων θα στηριχθούν όλες οι υπόλοιπες, έτσι ώστε η Ευρώπη να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Τα Τρίκαλα ανήκουν στις 100 αυτές ευρωπαϊκές πόλεις, και η ευθύνη που αναλαμβάνουμε, είναι τεράστια. Ακόμη 6 Δήμοι της Ελλάδας συμμετέχουν σε αυτή την πρωτοβουλία, απόδειξη της πρόθεσης της Αυτοδιοίκησης να δοκιμάσει τις δυνάμεις της σε μια κορυφαία πρόκληση που αφορά το μέλλον του πλανήτη μας, ανταποκρινόμενη επίσης στη μεγάλη διεθνής προσπάθεια δημιουργίας ευημερίας, ασφάλειας και φυσικά βιωσιμότητας.
Στην πρόκληση αυτή και άλλοι Ελληνικοί Δήμοι επιθυμούν να συμπορευτούν αποδεικνύοντας την θέληση της Αυτοδιοίκησης να βγει μπροστά και πάλι δίνοντας το καλό παράδειγμα.
Πρώτα πρέπει να περιορίζουμε καταναλώσεις και να διασφαλίσουμε τους φυσικούς πόρους
Μετά να παράξουμε καθαρή ενέργεια, να ανακυκλώσουμε περισσότερο και να μην οδηγήσουμε σε ταφή τίποτε περισσότερο από το τελείως απαραίτητο, ιδανικά κάτω από το 10% των απορριμμάτων που σήμερα οδεύουν σε ταφή.
Και τέλος κάτι στο οποίο ακόμη έχουμε πολλή δουλειά: Τα έξυπνα δίκτυα και η αποθήκευση ενέργειας.
Όμως για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά.
Για παράδειγμα ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο δεν έχει νόημα να το χρησιμοποιείς αν η ενέργεια που το κινεί, δεν έχει παραχθεί ανανεώσιμα.
Επίσης ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορείς να το δεις όχι μόνο σαν αυτοκίνητο αλλά και σαν μπαταρία, από το οποίο θα πάρεις ενέργεια το βράδυ για το σπίτι σου, όταν τα φωτοβολταϊκά της Ελλάδας δεν παράγουν.
Σε μία έξυπνη πόλη, τίποτε πλέον δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο!
Το μόνο που θεωρώ δεδομένο είναι πως… πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία.
Στο πως ζούμε στα σπίτια μας και πόσο αυτά είναι ενεργειακά θωρακισμένα
Στο πώς κινούμαστε…
Ένας βασικός παράγοντας σε μια έξυπνη πόλη, είναι η βιωσιμότητά της.
Και βιωσιμότητα με συνεχή χρήση αυτοκινήτων και ορυκτών καυσίμων δεν υπάρχει.
Στο πώς και πόσο νοιαζόμαστε. Γιατί μια έξυπνη πόλη είναι μία κοινωνικά ευαίσθητη πόλη. Δεν μπορεί να αφήσει κανέναν πίσω της μία έξυπνη πόλη.
Σε μία έξυπνη πόλη όλη πρέπει να έχουν θέση και δυνατότητα να τη ζήσουν και να την ακολουθήσουν.
Και εδώ μπαίνει ο παράγοντας των δεξιοτήτων και του κατά πόσο οι πολίτες μπορούν να ακολουθήσουν αυτές τις ραγδαίες εξελίξεις που συμβαίνουν γύρω τους.
Πιστεύω ισχυρά πως σε πολιτικό επίπεδο, εδώ πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο.
Γιατί μέσα στην αγωνία της ηγεσίας να φύγει μπροστά, να προλάβει καταστάσεις, δεν κοιτάζει πίσω να δει αν η κοινωνία είναι εκεί, μαζί της, αν ακολουθεί τις αγωνίες της.
Και μερικές φορές το κενό που δημιουργείται δεν καλύπτεται εύκολα, παρά γεμίζει με ακραίες φωνές και απόψεις, κάτι που πρέπει να προλάβουμε.
Συνεπώς μια έξυπνη πόλη θέλει να χρησιμοποιήσει πλατφόρμες και social media, να μιλήσει περισσότερο με τους πολίτες της, να μη νοιώθουν πως κάποιοι σχεδιάζουν για αυτούς, χωρίς αυτούς.
Και ειδικά στους νέους κάτω από 20.
Τα Τρίκαλα είναι ο πρώτος Δήμος με κανάλι στο Tiktok, κάτι που μας βοηθάει πολύ στην επαφή με μαθητές και φοιτητές!
Γιατί τελικά, μια έξυπνη πόλη δεν έχει… σχέση μόνο με την τεχνολογία.
Είναι μια πόλη με υποδομές.
Μια πόλη που σκέφτεται, ακούει, βλέπει, προλαμβάνει, αλληλεπιδρά, νοιάζεται.
Αν βέβαια όλα αυτά τα κάνει από το κινητό της… ακόμη καλύτερα!