To «φάντασμα» της ενεργειακής κρίσης πλανάται πάνω από την Ευρώπη μετά τις εκρήξεις στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream αλλά και μετά την προσάρτηση των ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν πως πολύ δύσκολα θα τεθεί και πάλι σε λειτουργία ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream ενώ δεν αποκλείεται η Ρωσία να κόψει ολοκληρωτικά την ροή φυσικού αερίου, ειδικά αν ξεκινήσουν άμεσες διαδικασίες για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Από την άλλη οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία τριών σημείων αναφορικά με τα μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Από τη συμφωνία όμως απουσιάζει η οποιαδήποτε αναφορά στο πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, κάτι που θα κάνει δύσκολη τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών τον χειμώνα.
Συγκεκριμένα από την 1η Δεκεμβρίου τα κράτη της ΕΕ δεσμεύονται για:
υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 5% τις ώρες αιχμής.
–υιοθέτηση ενός μηχανισμού παρόμοιου με τον ελληνικό, για την ανάκτηση των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο
-έκτακτη φορολόγηση με συντελεστή τουλάχιστον 33% στα υπερκέρδη της βιομηχανίας, ορυκτών καυσίμων και διυλιστηρίων.
Δεν πέρασε η πρόταση για πλαφόν στο φυσικό αέριο
Για το μεγάλο πρόβλημα όμως που δεν είναι άλλο από την τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν έχει βρεθεί κάποια λύση. Και το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας δεν υιοθέτησε την εισήγηση για γενικό πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου.
Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, τόνισε ότι ένα γενικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου «θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού ενέργειας στην ΕΕ» και σημείωσε ότι σε κάθε περίπτωση, ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να συνδυαστεί με μέτρα που να μειώνουν τη ζήτηση του φυσικού αερίου.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν η Επιτροπή θα συμπεριλάβει πρόταση για γενικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, όταν θα παρουσιάσει το σχέδιο δράσης στις 4 Οκτωβρίου, η κ. Σίμσον αρκέστηκε να πει ότι «το πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου είναι μια νόμιμη επιλογή, αλλά απαιτεί ριζική παρέμβαση στην αγορά». Αυτό σημαίνει, εξήγησε η Σίμσον, ότι πρέπει να πληρούνται αρκετοί αδιαπραγμάτευτοι όροι για να λειτουργήσει το ανώτατο όριο στην τιμή.
«Συμφωνήσαμε με τα κράτη-μέλη ότι θα παράσχουν περαιτέρω στοιχεία», είπε και πρόσθεσε ότι από τη δική της πλευρά, η Επιτροπή έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να βάλει ένα προσωρινό ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – ένα μέτρο το οποίο επίσης θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, κατά την άποψη της Επιτροπής.
Η Κάντρι Σίμσον τόνισε, εξάλλου, ότι η Επιτροπή πιστεύει ότι χρειάζεται να επιβληθεί ένα πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγών και LNG, ωστόσο, όπως είπε, «δεν υπάρχει η απαραίτητη συναίνεση μεταξύ των χωρών μελών» για κάτι τέτοιο, καθώς πολλές χώρες θεωρούν ότι είναι ένα μέτρο που εμπίπτει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Εξάλλου, η κ. Σίμσον τόνισε ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των χωρών-μελών να διαπραγματευτούν χαμηλότερες τιμές με «αξιόπιστους» προμηθευτές και η Επιτροπή θα προχωρήσει σε αυτές τις διαπραγματεύσεις.
Η Επίτροπος Ενέργειας προέβλεψε, πάντως, ότι δεν θα είναι ένας εύκολος χειμώνας για την Ευρώπη και ότι ο επόμενος χειμώνας θα είναι ακόμα πιο δύσκολος.
Η Ελλάδα και ακόμη 4 χώρες θα καταθέσουν πρόταση για πλαφόν
Στο μεταξύ η Ελλάδα μαζί με Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο και Πολωνία ανέλαβαν να επεξεργαστούν λεπτομερώς το μηχανισμό επιβολής του πλαφόν για το φυσικό αέριο και να καταθέσουν πρόταση στην Κομισιόν την επόμενη εβδομάδα.
Ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Κώστας Σκρέκας υποστήριξε: «Έχουμε αναλάβει να καταθέσουμε ένα προσχέδιο και να το συζητήσουμε με χώρες που έχουν προβληματισμούς και να καταλήξουμε σε κοινή πρόταση».
Η ΕΕ πληρώνει το φυσικό αέριο πιο ακριβά παγκοσμίως
Σε αυτό που φαίνεται να υπάρχει κοινή γραμμή είναι πως το ολλανδικό χρηματιστήριο φυσικού αερίου δεν μπορεί πια να θέτει την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς, καθώς δεν βρίσκεται σε θέση να αντιμετωπίσει τις κινήσεις των κερδοσκόπων.