Ένα εντυπωσιακό διόραμα με ανακατασκευασμένες φιγούρες playmobil, φιλοξενείται από το περασμένο Σάββατο στο μουσείο των οχυρών Ρούπελ, δωρεά του ταλαντούχου Θεσσαλονικιού συλλέκτη και δημιουργού Τάσου Πανταζόπουλου.
Το μοναδικό αυτό διόραμα που προκαλεί τον θαυμασμό μικρών και μεγάλων αρχικά εκτέθηκε στο πολεμικό μουσείο του Γ’ Σώματος Στρατού έχοντας συγκεντρώσει τα επαινετικά σχόλια εκατοντάδων επισκεπτών. Ο Τάσος Πανταζόπουλος με αφορμή τη συμπλήρωση 80 ετών από τη μάχη των οχυρών της Γραμμής Μεταξά, θέλοντας να τιμήσει τους ήρωες αγωνιστές των οχυρών και να κρατήσει ζωντανή μια σημαντική στιγμή της ελληνικής ιστορίας, δημιούργησε ένα μοναδικής ομορφιάς διόραμα, που βρήκε περίοπτη θέση στη μεγάλη αίθουσα του μουσείου του οχυρού Ρούπελ.
Χρειάστηκαν προσπάθειες πολλών μηνών, υπομονή και επιμονή, ένας αρκετά μεγάλος προϋπολογισμός, λεπτομερής εργασία, κυρίως όμως πολλή όρεξη και μεράκι ώστε να ολοκληρωθεί το διόραμα, που συγκινεί καθώς αποτυπώνει τον άνισο αγώνα των Ελλήνων στρατιωτών απέναντι στις σιδερόφραχτες γερμανικές στρατιές. «Ειλικρινά, αν δεν ήταν η σύζυγός μου, η Κική Φακά, να με στηρίξει έμπρακτα σε αυτή την προσπάθεια και να δουλέψει πολλές ώρες, ίσως το έργο να μην είχε ολοκληρωθεί», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Τάσος Πανταζόπουλος.
«Μέσα από το διόραμα», συνεχίζει, «ήθελα να αποτυπώσω τη δεύτερη μέρα της Μάχης των Οχυρών, δηλαδή, την 7η Απριλίου 1941 όταν ήδη οι Γερμανοί μετρούσαν μεγάλες απώλειες και κάλεσαν ενισχύσεις που πηγαίνουν στην πρώτη γραμμή. Το διόραμα αυτό μαθαίνει στους μικρότερους και θυμίζει στους μεγαλύτερους την ανδρεία και την αυταπάρνηση των Ελλήνων στρατιωτών, που αν και λιγότεροι, κατάφεραν με πίστη να αποκρούσουν τις γερμανικές επιθέσεις. Μελέτησα προσεχτικά την ιστορία εκείνων των ημερών και προσπάθησα να την αποτυπώσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δίνοντας σε όλες τις φιγούρες έναν διαφορετικό χαρακτήρα».
Ένα διόραμα σαν πραγματικό έργο τέχνης
Το διόραμα έχει διάσταση 2×3 μέτρα, αριθμεί 176 φιγούρες playmobil (160 Γερμανούς και 16 Έλληνες), τρία άρματα μάχης, δύο άρματα μεταφοράς προσωπικού (ημιερπυστριοφόρο), δύο φορτηγά, ένα τζιπ γερμανικού τύπου, δύο αεροπλάνα, ένα επίσημο όχημα, ένα πυροβόλο και μια μοτοσυκλέτα με το καλάθι. Εκείνο όμως που κλέβει την παράσταση είναι η λεπτομέρεια στην αποτύπωση του ορεινού όγκου των οχυρών (το χώμα, οι πέτρες, τα βουνά), τα αντιαρματικά εμπόδια, συνθέτοντας όλα μαζί μια εικόνα εντυπωσιακή. Από τις πιο συγκινητικές λεπτομέρειες του διοράματος είναι η ελληνική σημαία που κυματίζει πάνω στον λόφο του πυροβολείου, αλλά και η ιατρική φροντίδα που παρέχεται στο ιατρείο των οχυρών στους τραυματισμένους Έλληνες στρατιώτες!
Ο Τάσος Πανταζόπουλος δεν κρύβει πως η δημιουργία αυτού ειδικά του διοράματος τον παίδεψε για καιρό αφού χρειάστηκε σχεδόν μια πενταετία για να ολοκληρωθεί. «Ομολογώ», σημειώνει, «ότι μετά την επίσκεψη που έκανα μαζί με τα παιδιά μου στο Ρούπελ συγκινήθηκα πολύ κι έτσι έβαλα στόχο να κάνω το διόραμα.
Ξεκίνησα συγκεντρώνοντας και διαμορφώνοντας τις φιγούρες των Γερμανών στρατιωτών που ήταν και οι περισσότερες. Εκεί που δυσκολεύτηκα ήταν να βρω ομοιώματα του τύπου των γερμανικών αρμάτων μάχης που χρησιμοποιηθήκαν εκείνη την περίοδο. Μετά από πολύ ψάξιμο, τελικά τα αγόρασα από τις ΗΠΑ μέσα από μια δημοπρασία. Ορισμένα κομμάτια τα αγόρασα από το Λονδίνο. Η αλήθεια είναι ότι πάντα αναζητώ τα καλύτερα εξαρτήματα για να αποδώσω τα διοράματα. Δεν θέλω να συμβιβάζομαι, γιατί, όπως λένε, η λεπτομέρεια κάνει τη διάφορα και εν τέλει η λεπτομέρεια είναι αυτή που εντυπωσιάζει τον κόσμο».
Το διόραμα αυτό αρχικά εκτέθηκε στο πολεμικό μουσείο του Γ’ Σ.Σ. και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο μουσείο των οχυρών Ρούπελ με τη βοήθεια του Μηχανικού. «Αρχικά», σημειώνει, «η έκθεση στο πολεμικό μουσείο είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει δυο μήνες. Ήταν όμως τόσο μεγάλη η ανταπόκριση του κόσμου, που τελικά πήρε παράταση και διήρκησε επτά ολόκληρους μήνες. Το προηγούμενο Σάββατο, ανήμερα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, το μεταφέραμε στα οχυρά του Ρούπελ. Θέλω να ευχαριστήσω τα στελέχη του Μηχανικού για την προσπάθειά τους να μεταφερθεί με ασφάλεια το διόραμα σε κομμάτια. Μάλιστα, κατασκεύασαν και ειδικές θήκες για να το βάλουν μέσα ώστε να μην σπάσει ή καταστραφεί κάποιο κομμάτι».
Η δωρεά του Τάσου Πανταζόπουλου προς τον Ελληνικό Στρατό από τη μια, η ανταπόκριση και η επιθυμία του διοικητή του Γ’ Σ.Σ. να προχωρήσει γρήγορα η όλη διαδικασία από την άλλη, πρόσφεραν στον κόσμο ένα διόραμα που αποτυπώνει με την παραμικρή λεπτομέρεια των ηρωισμό των Ελλήνων. Έτσι, πλέον, δίπλα στα ιστορικά κειμήλια της ιστορικής Μάχης των Οχυρών που φυλάσσονται στο μουσείο, εκτίθεται και ένα διόραμα που ξεπερνάει το απλό παιχνίδι και αποτελεί ένα μάθημα ιστορίας, ώστε να μαθαίνουν οι μικροί και να θυμούνται οι μεγαλύτεροι.